Yoga en de chakra’s uitgelegd
door Jacqueline
Voordat je deze blog leest: neem een minuut de tijd om bewust je lichaam te voelen. Is er een plek waar je iets bijzonders voelt? Een kriebel, druk, warmte of gonzen, ook al is het heel subtiel?
We gaan hier verder op in, maar voor nu is het belangrijk om te weten dat wij – en alles om ons heen – bestaan uit energie. Dat is niet iets vaags en zweverigs, en ook niet alleen wat door stroomkabels loopt. Energie is eigenlijk de kracht die ervoor zorgt dat dingen gebeuren. Ook de lucht die je inademt, het water dat je drinkt, en zelfs de gedachten in je hoofd is energie. Het lastige om te begrijpen aan dit verhaal is dat energie vaak niet zichtbaar of tastbaar is en in verschillende (lichamelijke) sensaties tot uiting komt.
Energierotondes
Om onze dagelijkse activiteiten te kunnen doen hebben we energie nodig. Vanuit de yogafilosofie wordt gezien dat deze levensenergie via een aantal wegen van buiten naar binnen en door ons lichaam heen stroomt in een netwerk. Deze wegen heten in Sanskriet nadi’s. Er zijn twee hoofdwegen, genaamd ida en pingala. Vergelijkbaar met yin en yang, twee uitersten die samen een geheel vormen. Deze energiestromen bewegen omhoog en omlaag langs de wervelkolom en kruisen elkaar een aantal keer. Deze kruispunten van energie heten chakra’s. Chakra betekent ‘wiel’, omdat de energie op deze plekken beweegt en draait. Een rotonde past misschien beter bij deze metafoor.
Als we dan toch de autoweg als analogie gebruiken, kun je je voorstellen dat er ook files en opstoppingen ontstaan bij de (energie)kruispunten. Dat zorgt ervoor dat de energie niet verder kan stromen naar de plekken waar de energie normaal gesproken heen stroomt en nodig is. Zo kunnen er fysieke, mentale of emotionele klachten ontstaan. Daar gaan we verder op in.
Hoe voelt een chakra?
Laten we eens teruggaan naar de eerste oefening. Misschien voelde je kriebelende benen, een brok in je keel, zwaarte bij je borst. Dat kunnen allemaal uitingen van trillingen van energie zijn. Het gevoel kan veroorzaakt worden door véél energie, of juist het ontbreken ervan. Het vergt oefening om dit bij jezelf te leren kennen, dus het is geen probleem als je dit niet weet of niets bijzonders voelt.
De plek waar je iets voelt, kan gerelateerd zijn aan één van de zeven hoofdchakra’s die zich langs de ruggengraat bevinden. Elke chakra heeft een specifieke functie en beïnvloedt verschillende aspecten van ons fysieke, mentale en emotionele welzijn. Een voorbeeld: het wortelchakra (muladhara), dat zich bij de basis van de wervelkolom bevindt, wordt geassocieerd met stabiliteit en menselijke basisbehoeften. Bekkenproblemen, restless legs of je evenwicht verliezen zijn gevolgen als er een blokkade is bij deze chakra. In onze andere blog leer je meer over de eigenschappen van elke hoofdchakra.
Aan de slag met chakra’s
Via de chakra’s leg je verbinding tussen het tastbare (fysieke sensaties) en minder tastbare (de geest, inzichten, doelen). Stel, je voelt op dit moment een brok in je keel. De eerste stap is om je hier bewust van te zijn. Bij welke hoofdchakra ligt dit gevoel het dichtst bij? De keelchakra. Vervolgens kun je bij jezelf nagaan waar dat gevoel door komt. Als je weet welke eigenschappen bij de keelchakra horen, kun je daarin iets aanpassen in je leven. Het kan betekenen dat je iets binnen houdt en niet uitspreekt. Zodra je dit wel doet, zul je verlichting bij je keel opmerken. Is het niet zo makkelijk te duiden, dan zijn er allerlei manieren en yogahoudingen om de energie langs deze chakra beter te kanaliseren (zie daarvoor weer onze andere blog over chakra’s).
Yoga en de chakra’s
Dat brengt ons naar de relatie van yoga en de chakra’s in dit verhaal. In yoga beweeg je, adem je bewust, focus je je aandacht. Allemaal vormen van energie. Zo is de zonnegroet perfect om de energie te laten stromen door je hele lichaam, en focust de hoofdstand met name op de kruinchakra. Daar wordt in de houding de meeste druk op uitgeoefend. De afwisselende neusgat ademhaling (nadi shodhana) focust op een soepele energiestroming langs de energiehoofdwegen: ida en pingala. Diep ademhalen brengt niet alleen meer zuurstof naar je lichaam, maar helpt ook de levenskracht (prana) te verspreiden door je hele wezen en chakra’s. En misschien heb je dit weleens tijdens een yogales gehoord: ‘richt je aandacht op het punt tussen je wenkbrauwen’. Dat is de plek van het derdeoog chakra. Ook aandacht (dharana) is energie. Door die te richten op een bepaalde chakra zorg je dat hier extra energie naartoe gaat om die plek en bijbehorende eigenschappen te activeren in je leven. Dus, stiekem ben je tijdens yoga al veel met chakra’s bezig. Yoga is dus een manier om de energie vrij door je wezen te laten stromen, en dat zorgt voor fysiek, mentaal en emotioneel welzijn.
Lees verder in het tweede deel van de chakra serie over de eigenschappen van iedere chakra en bijpassende yogaoefeningen. Of in deel drie over een yogaserie voor alle chakra’s
